13/05/2009

'Blwyddyn', 'blynyddoedd', 'blynedd' ha 'blwydd' - treiñ 'bloaz' ha 'bloavezh' e kembraeg

Seitek vloaz eo! Mae'n ddwy ar bymtheg oed! / Mae'n un deg saith oed!

Treiñ ar gerioù ‘bloaz’ ha ‘bloavezh’ e kembraeg a c’hall bezañ diaes. Da gentañ, avat, ez eus un dra aes da zeskiñ: ne vez ket graet an diforc’h etre ‘bloaz’ ha ‘bloavezh’, da skouer: ‘Ugain mlynedd’ = ‘ugent vloaz’ / ‘ugent vloavezh’. Setu un nebeud evezhiadennoù all.

1. Gant ‘un’ e vez implijet ‘blwyddyn’ (gwregel):

un flwyddyn (ur bloavezh)
blwyddyn dda (ur bloavezh mat)
blwyddyn newydd dda! (bloavezh mat!)

2. Gant an holl niveroù e vez implijet ‘blynedd’ (gwregel) – gant ar c’hemmadur ret, da skouer:

dwy flynedd (daou vloavezh)

3. Gant an niveroù brasoc’h eget 2 e vez graet peurliesañ ur c’hemmadur dre ar fri, ha klevet e vo ‘mlynedd’, er yezh komzet. Er yezh hengounel e chom digemm ‘blynedd’ da heul ‘tair, ‘pedair’ ha ‘chwe’ met dont a ra da vezañ 'mlynedd' e lec'h all:

3 tair blynedd
4 pedair blynedd

5 pum mlynedd
6 chwe blynedd

7 saith mlynedd
8 wyth mlynedd
9 naw mlynedd
10 deng mlynedd (rak er yezh hengounel eo 'deng' stumm 'deg' dirak m-)
11 un mlynedd ar ddeg
21 un mlynedd ar huagin
31 un mlynedd ar ddeg ar hugain
100 can mlynedd


4. Ur c’hemmadur a vez graet en anv-gwan da heul un anv benel en unander, met er yezh hengounel e chom digemm an anv-gwan da heul ‘blynedd / mlynedd’:

y tair cath fawr (an tri c’hazh bras) met...
y tair blynedd gorau (an tri gwellañ bloavezh)

5. Gant an niveroù-petvediñ e vez impljet ‘blwyddyn’ ha n’eo ket ‘blynedd’:

y flwyddyn gyntaf (ar bloavezh kentañ)
yr ail flwyddyn (an eil bloavezh)
y drydedd flwyddyn (an trede bloavezh)
y bedwaredd flwyddyn (ar pevare bloavezh)
y bumed flwyddyn (ar pemvet bloavezh)

Evel e brezhoneg e vez impljet 'unfed' (unanvet), hag e kembraeg ne c'haller ket implijout 'cyntaf' (kentañ) en niveroù kevrennet:

yr unfed flwyddyn ar ddeg (an unnegvet bloavezh)

yr unfed flwyddyn ar hugain (an unanvet bloavezh warn-ugent)

6. Dindan levezon ar saozneg e vez techet ar re yaouank, mui-ouzh-mui, da dreiñ ‘eleni’ (hevlene) gant y flwyddyn yma’ ha ‘llynedd’ (warlene) gant ‘y flwyddyn ddiwethaf’. N’eo ket gwelet evel kembraeg mat avat.

7. Pa gomzer eus an oad e vez impljet ‘blwydd’. Heñvel eo ar c’hemmadurioù ouzh ar re gant ‘blynedd’:

dwy flwydd, tair blwydd, pedair blynedd, pum mlwydd...


Ar pep gwellañ, alies, eo derc’hel gant an niverenn wregel hag ouzhpennañ ar ger ‘oed’ (oad), en ur lezel ar ger ‘blwydd’ da vezañ komprenet met hep bezañ meneget, neuze:

dwy flwydd oed pe dwy oed (daou vloaz), tair blwydd oed pe tair oed (tri bloaz), pum mlwydd oed pe pump oed (pemp bloaz)

8. ‘blynyddoedd’ eo ar stumm liester, met e yezh komzet ar c’hreisteiz e vez klevet ivez ‘blynydde’, diwar al liester kozh ‘blynyddedd’. A-wechoù e vez gwelet skrivet ‘blynyddau’ diwar fallgompren emdroadur ar stumm liester.

No comments: